dinsdag 26 juli 2022

Met de voeten schrijven

Met de geest controle leren krijgen over het lichaam. De meest praktische aanwijzing van Rudolf Steiner: Leer met de voeten schijven!




Rudolf Steiner gaf dit advies aan Lory Maier Schmits nadat haar moeder aan Rudolf Steiner had verteld, dat Lory graag dans- en gymnastiekmethodes wilde leren.
'Tja, men kan natuurlijk antroposoof (toen nog theosoof) zijn en daarbij Mensendieck doen, maar dat heeft niks met elkaar van doen. Je kunt ook iets doen op basis van de antroposofie. Ik ben graag bereid om uw dochter het een en ander voor te doen.' 

Rudolf Steiner liet mij een keer twee afbeeldingen zien: één was van een Egyptisch beeld met de karakteristieke aardgebonden positie van de benen, de andere was van een Grieks beeld met het bekende ‘Standbein und Spielbein’. Daarmee vestigde hij de aandacht op het verschil tussen deze twee beenposities.
'Zuiver menselijk gezien zou het gewicht van de mens gelijkelijk op beide benen en voeten moeten rusten, zoals bij de Egyptische en vroeg-Griekse beeldhouwwerken. En als geen andere impuls de mens zou aangrijpen, dan zou hij altijd als een plant op één plaats moeten blijven staan. Maar dan schiet er een andere impuls in hem naar binnen en nu probeert de mens zich te verzetten tegen dat wat aarde-gebonden is. De ene voet begint zich te verzetten en zet zich schrap tegen de aarde, wil zich daarvan losmaken, onttrekt zich aan de zwaartekracht en duwt daardoor al het gewicht naar de andere de voet. Het essentiële in dit opzicht in de Griekse beeldhouwkunst is dus niet het standbeen, maar juist het andere been dat zich bevrijd heeft van het aan de aarde gebonden zijn.' En hij voegde er met een glimlach aan toe: ‘Zie je, er is werkelijk geen enkele vooruitgang mogelijk zonder Lucifer - zelfs niet in de ruimte.’ Dat was één ding. Bovendien kreeg ik naast spraakoefeningen de opgave: ‘En dan moet je leren om met je voeten te schrijven. Hierdoor krijg je een heel fijn gevoel in je voeten en leer je intieme, gedifferentieerde voetbewegingen te maken.’ (*)

Dit gaf de aanzet tot het ontwikkelen van de euritmie. Maar eerst maar eens met de voeten leren schrijven. Het lichaam moest tot een instrument worden om de klanken van de taal en de muziek zichtbaar te kunnen maken.

En voor de vrijeschoolpedagogie is het ook een waardevolle aanwijzing.
Elk schooljaar een korte periode oefenen. 
In klas 3 (groep 5) zouden de kinderen zelfs leesbaar het verbonden schrift moeten kunnen schrijven. Gewoon de tijd er voor uit trekken en oefenen.

Zoals je in onderstaande YouTubevideo zult kunnen waarnemen, heeft het oefenen met de voeten meteen zijn uitwerking op de rest van het lichaam: kijk bijvoorbeeld naar de meebewegingen van handen bij sommige kinderen.
Daarmee is het een hulp voor kinderen die moeite hebben met het handschrift: De impulsen komen vanuit het hoofd tot diep naar de voeten door daarmee te schrijven. De effect daarvan is, dat ook de handen steeds vaardiger worden. 
Zoals onze 'good old' Else Göttgens ooit zei: 'In de pedagogie voor tussen 7 en 14 jaar is de kortste weg: de omweg.'

Wie durft er dit soort simpel praktische aanwijzingen nog op te volgen en de kinderen echt iets mee te geven voor het verder leven?

(*): Uit: 'Wir erlebten Rudolf Steiner' - 1980 Stuttgart, Verlag Freies Geistesleben 


 

Geen opmerkingen: