De Wereld van de Zintuigen en de Wereld van de Geest - 4

In het eerste gedeelte van deze voordracht vernamen we dat de mens op verschillende manieren afwijkt van het goddelijke oerbeeld, dat de scheppende machten ooit voor ogen stond. Rudolf Steiner verklaarde dat het etherlichaam niet overal het fysieke lichaam op de juiste wijze en volledig doordringt. Daardoor functioneren de zintuigen nu anders dan bedoeld: de wetmatigheden van het fysieke overheersen daarin.
Op een ander niveau doordringt het astraallichaam niet overal op de juiste wijze en volledig het etherische lichaam. Dit werkt weer terug op het fysieke lichaam. Hierdoor ontstaat de uitscheiding van klieren in het organisme (men moet hierbij denken aan traanklieren, speekselklieren, zweet- en hormoonklieren en alle andere vormen van uitscheiding tot en met de seksuele organen). En daardoor ontstaat ook het zelfgevoel in de mens, als gevolg van de eerder in de voordracht genoemde invloed van luciferische krachten.

Hieronder het vervolg van de voordracht in de woorden van Rudolf Steiner:

De Wereld van de Zintuigen en de Wereld van de Geest
(GA 134)
DERDE VOORDRACHT - Hannover, 29 december 1911
(vervolg)

Als tweede punt komen we nu bij de verhouding tussen etherlichaam en astraallichaam. Het is wederom niet zo dat het astraallichaam het etherlichaam op de juiste wijze doordringt. Nee, weer bestaat er een overwicht in de menselijke natuur: nu van het etherlichaam over het astraallichaam. Een overwicht van het etherlichaam over het astraallichaam kan men met een geringe helderziende kracht al heel snel onderzoeken. Daar is helemaal niet veel voor nodig: als er namelijk zo'n overwicht niet was, zou de mens onder andere nooit kunnen huilen. Zodra je een mens die huilt bekijkt, iemand die deze zonderlinge zoutachtige vloeistof uit de traanklieren uitscheidt, merk je dat er in dit geval een te sterke activiteit van het etherlichaam ten opzichte van de ingevoegde activiteit van het astrale lichaam is. Wat de mens astraal beleeft kan hij niet volledig in zijn etherlichaam invoegen, het etherlichaam heeft een overwicht over het astrale lichaam. En dit overwicht uit zich in het feit dat het etherlichaam terugwerkt op het fysieke lichaam en daarin de tranen naar buiten perst. Zo gaat dat nu met alle klierafscheiding, überhaupt met alles wat klierafscheidingsprocessen in de mens zijn. Die berusten allemaal op een overwicht van het etherlichaam over het astrale lichaam. Dit overwicht, dit verstoorde evenwicht drukt zich zo uit in zijn voortzetting op het fysieke lichaam dat juist alle afscheidingen daaruit voortvloeien. Anders zou er namelijk geen afscheiding plaatsvinden in de activiteit van de klieren. Nee, als astraallichaam en etherlichaam zouden samenvallen, dan zou de activiteit van het astrale lichaam met de innerlijke beweeglijkheid en de innerlijke activiteit geheel uitgeput zijn. De klieren zouden niets uit zich persen, maar ze zouden zich in zichzelf uitputten. Het uitpersen van materie zou niet plaatsvinden.
U ziet dus dat bij helderziend waarnemen de gevolgen van de luciferische verleiding zich geweldig laten zien. De mens zou bijvoorbeeld als Lucifer niet was toegetreden tot de wereldorde, nooit zweten neem me de uitdrukking niet kwalijk , maar het zou -passend bij de activiteit die daar plaatsvindt- een beweging, een activiteit zijn die zich uitput in het innerlijk van de betreffende organen. Er zou niets naar buiten dringen uit de klier. We kunnen dus zeggen: als tweede hebben we een overwicht van het etherlichaam over het astrale lichaam.
De eigenaardige natuur van onze zintuigwereld kunnen we dus afleiden uit het eerste overwicht, het overwicht van het fysieke lichaam over het etherlichaam; het overwicht van het etherlichaam over het astrale lichaam bewerkstelligt datgene wat we kunnen noemen ons gevoelsmatige eigengevoel. Immers het gevoel van het geheel, de totale gezondheidstoestand van de mens voor zover die zich in de lichamelijk toestand uitdrukt, komt tot stand door dit overwicht van het etherlichaam over het astrale lichaam. Dus de zuiver lichamelijke gezondheidstoestand, het lichamelijke totale gevoel, dat is wat subjectief door dit overwicht tot uitdrukking komt.

(wordt vervolgt)
De complete vertaling van deze cyclus is uitgegeven door Uitgeverij Pentagon.